Słownik

zespół czynności prawnych zmierzających do odparcia oskarżenia lub złagodzenia odpowiedzialności; W znaczeniu materialnym — prawo oskarżonego do obalania zarzutów i korzystania z wszelkich środków prawnych, mających zapewnić sprawiedliwy wyrok; w znaczeniu formalnym — prawo do korzystania z pomocy obrońcy. Zgodnie z pol. procesowym prawem karnym oskarżony może bronić się sam lub ustanowić obrońcę; obrona niezbędna, gdy oskarżony jest nieletni, głuchy, niemy, niewidomy lub gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, co do jego poczytalności, także w postępowaniu przed sądem okręgowym, jako I instancją oraz w pewnych wypadkach na rozprawie przed sądem apelacyjnym, a także w postępowaniu w stosunku do nieobecnych. Prawo do obrony przysługuje oskarżonemu w postępowaniu przygotowawczym, w postępowaniu sądowym i wykonawczym.

obrońca oskarżonego lub podejrzanego przydzielany przez sąd, wyznaczony spośród osób uprawnionych do wykonywania funkcji obrońcy w danym okręgu sądowym. Ustanowienie obrońcy z urzędu może mieć miejsce zarówno w postępowaniu przed sądem, jak i na etapie postępowania przygotowawczego. Przydział obrońcy następuje: na wniosek strony, gdy nie może ona sama pokryć kosztów obrony, z urzędu (obrona obligatoryjna) na podstawie kodeksu postępowania karnego, gdy osoba jest małoletnia, ubezwłasnowolniona lub zachodzi podejrzenie zaburzeń psychicznych.

dokument, który potwierdza zdarzenie zarejestrowane w urzędzie stanu cywilnego – czyli narodziny dziecka, ślub albo zgon. Od 1 marca 2015 roku możesz wybrać, w jakiej postaci chcesz dostać taki odpis – elektronicznej czy papierowej.

ujemne konsekwencje ponoszone przez podmioty prawa w związku z zaistnieniem zdarzeń negatywnie ocenianych przez prawo. Jest to możliwość zastosowania przymusu państwowego w postaci egzekucji majątkowej, wobec określonej osoby fizycznej lub prawnej, celem realizacji ciążącego na niej obowiązku.

świadczenie, które należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od podmiotu prawa cywilnego (np. osoby fizycznej, osoby prawnej, w tym Skarbu Państwa), który tę szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność.

kara nakładana w procesach cywilnych w celu odstraszenia skazanego oraz jego możliwych naśladowców od ponownego postępowania w podobny sposób. Odszkodowanie retorsyjne wymierza się niezależnie od odszkodowania (odszkodowanie kompensacyjne) oraz zadośćuczynienia. Na jego wysokość nie ma wpływu szkoda powoda, lecz szkoda, jakiej doznało lub – w przypadku kontynuowania sprzecznej z prawem praktyki pozwanego – doznałoby społeczeństwo. Odszkodowanie to płaci się na rzecz państwa.

zawierają informacje o zagrożeniach publikowanych przez producentów, dystrybutorów lub importerów w związku z postępowaniami UOKiK.

dodatkowe fakty dotyczące czynu, które mogą zmniejszyć odpowiedzialność moralną za jego popełnienie, a co za tym idzie, mogą też wpłynąć na zmniejszenie wymiaru kary.

orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.

władcza i decyzyjna czynność procesowa dokonywana przez sąd i trybunał w postępowaniu. Do orzeczeń zaliczane są (zarówno na gruncie procesu karnego, jak i procesu cywilnego): wyroki, postanowienia. W postępowaniu cywilnym sąd wydaje też nakazy zapłaty. Do orzeczeń nie są zaliczane zarządzenia organów procesowych w procesie karnym. W postępowaniu cywilnym kwestia zaliczenia niektórych zarządzeń do kategorii orzeczeń nie jest do końca przesądzona.

strona postępowania karnego (osoba lub organ składający skargę) występująca do sądu z żądaniem ukarania oskarżonego za popełnienie przestępstwa oraz popierająca oskarżenie w toku postępowania karnego;

osoba, która dokonała czynu zabronionego przez ustawę pod groźbą kary, ale w czasie czynu nie mogła rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych. Niepoczytalność jest stwierdzana orzeczeniem sądowym wydanym na podstawie opinii biegłych lekarzy psychiatrów oraz psychologa. Zakłócenie czynności psychicznych może wynikać m.in. z wprawienia się w stan odurzenia.

jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osobę prawną definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną. Taka jednostka organizacyjna ma wtedy pełnię podmiotowości prawnej, w szczególności nabywa zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych.

wprowadzenie w błąd albo wyzyskanie błędu pokrzywdzonego lub jego niezdolności do należytego rozumienia znaczenia przedsiębranej czynności i doprowadzenie go w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Podmiotową przesłanką oszustwa jest działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.