Słownik

polski organ nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy, w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących zatrudnienia i innej pracy zarobkowej. Siedziba PIP znajduje się przy ul. Barskiej 28/30 w Warszawie.

Do zakresu działania Państwowej Agencji Atomistyki należy wykonywanie zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej kraju.

wprowadzenie w błąd albo wyzyskanie błędu pokrzywdzonego lub jego niezdolności do należytego rozumienia znaczenia przedsiębranej czynności i doprowadzenie go w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Podmiotową przesłanką oszustwa jest działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osobę prawną definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną. Taka jednostka organizacyjna ma wtedy pełnię podmiotowości prawnej, w szczególności nabywa zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych.

osoba, która dokonała czynu zabronionego przez ustawę pod groźbą kary, ale w czasie czynu nie mogła rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych. Niepoczytalność jest stwierdzana orzeczeniem sądowym wydanym na podstawie opinii biegłych lekarzy psychiatrów oraz psychologa. Zakłócenie czynności psychicznych może wynikać m.in. z wprawienia się w stan odurzenia.

strona postępowania karnego (osoba lub organ składający skargę) występująca do sądu z żądaniem ukarania oskarżonego za popełnienie przestępstwa oraz popierająca oskarżenie w toku postępowania karnego;

władcza i decyzyjna czynność procesowa dokonywana przez sąd i trybunał w postępowaniu. Do orzeczeń zaliczane są (zarówno na gruncie procesu karnego, jak i procesu cywilnego): wyroki, postanowienia. W postępowaniu cywilnym sąd wydaje też nakazy zapłaty. Do orzeczeń nie są zaliczane zarządzenia organów procesowych w procesie karnym. W postępowaniu cywilnym kwestia zaliczenia niektórych zarządzeń do kategorii orzeczeń nie jest do końca przesądzona.

orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.

dodatkowe fakty dotyczące czynu, które mogą zmniejszyć odpowiedzialność moralną za jego popełnienie, a co za tym idzie, mogą też wpłynąć na zmniejszenie wymiaru kary.

zawierają informacje o zagrożeniach publikowanych przez producentów, dystrybutorów lub importerów w związku z postępowaniami UOKiK.

kara nakładana w procesach cywilnych w celu odstraszenia skazanego oraz jego możliwych naśladowców od ponownego postępowania w podobny sposób. Odszkodowanie retorsyjne wymierza się niezależnie od odszkodowania (odszkodowanie kompensacyjne) oraz zadośćuczynienia. Na jego wysokość nie ma wpływu szkoda powoda, lecz szkoda, jakiej doznało lub – w przypadku kontynuowania sprzecznej z prawem praktyki pozwanego – doznałoby społeczeństwo. Odszkodowanie to płaci się na rzecz państwa.

świadczenie, które należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od podmiotu prawa cywilnego (np. osoby fizycznej, osoby prawnej, w tym Skarbu Państwa), który tę szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność.

ujemne konsekwencje ponoszone przez podmioty prawa w związku z zaistnieniem zdarzeń negatywnie ocenianych przez prawo. Jest to możliwość zastosowania przymusu państwowego w postaci egzekucji majątkowej, wobec określonej osoby fizycznej lub prawnej, celem realizacji ciążącego na niej obowiązku.

dokument, który potwierdza zdarzenie zarejestrowane w urzędzie stanu cywilnego – czyli narodziny dziecka, ślub albo zgon. Od 1 marca 2015 roku możesz wybrać, w jakiej postaci chcesz dostać taki odpis – elektronicznej czy papierowej.

obrońca oskarżonego lub podejrzanego przydzielany przez sąd, wyznaczony spośród osób uprawnionych do wykonywania funkcji obrońcy w danym okręgu sądowym. Ustanowienie obrońcy z urzędu może mieć miejsce zarówno w postępowaniu przed sądem, jak i na etapie postępowania przygotowawczego. Przydział obrońcy następuje: na wniosek strony, gdy nie może ona sama pokryć kosztów obrony, z urzędu (obrona obligatoryjna) na podstawie kodeksu postępowania karnego, gdy osoba jest małoletnia, ubezwłasnowolniona lub zachodzi podejrzenie zaburzeń psychicznych.

zespół czynności prawnych zmierzających do odparcia oskarżenia lub złagodzenia odpowiedzialności; W znaczeniu materialnym — prawo oskarżonego do obalania zarzutów i korzystania z wszelkich środków prawnych, mających zapewnić sprawiedliwy wyrok; w znaczeniu formalnym — prawo do korzystania z pomocy obrońcy. Zgodnie z pol. procesowym prawem karnym oskarżony może bronić się sam lub ustanowić obrońcę; obrona niezbędna, gdy oskarżony jest nieletni, głuchy, niemy, niewidomy lub gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, co do jego poczytalności, także w postępowaniu przed sądem okręgowym, jako I instancją oraz w pewnych wypadkach na rozprawie przed sądem apelacyjnym, a także w postępowaniu w stosunku do nieobecnych. Prawo do obrony przysługuje oskarżonemu w postępowaniu przygotowawczym, w postępowaniu sądowym i wykonawczym.

instytucja prawa zobowiązań, czynność prawna prowadząca do umorzenia istniejącego zobowiązania poprzez zastąpienie go nowym stosunkiem obligacyjnym. Na skutek nowacji dłużnik zobowiązuje się względem wierzyciela za jego zgodą spełnić inne świadczenie niż to, do którego był dotychczas zobowiązany, ewentualnie świadczyć wprawdzie to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej. W obu tych przypadkach istniejący dług wygasa. W polskim prawie cywilnym instytucję odnowienia regulują art. 506 i 507 kodeksu cywilnego.

zawód zaufania publicznego wykonywany przez osobę upoważnioną przez władzę państwową do stwierdzania pewnych faktów, mających znaczenie prawne (np. własnoręczności podpisów, zgodności odpisów, daty czynności itp.) oraz współdziałania przy sporządzaniu pewnych aktów prawnych (np. umowy sprzedaży, darowizny, aktu poświadczenia dziedziczenia itp.).

pojęcie wieloznaczne, używane najczęściej w jednym z trzech znaczeń: jako względnie trwały, przyjęty w danej grupie społecznej sposób zachowania jednostki społecznej; jako wskazówka właściwego zachowania w danej sytuacji. Normy jakim podlega dana osoba są określane przez jej pozycję społeczną i odgrywaną przez nią rolę społeczną; jako wzorzec cech pewnego zjawiska czy przedmiotu.

norma postępowania będąca częścią porządku prawnego. Innymi słowy normę prawną stanowi będąca prawem reguła mówiąca o tym, że w pewnych okolicznościach ktoś powinien lub może się zachować (postąpić) w jakiś określony sposób. Normy prawne składają się na system prawny. 

normy postępowania człowieka wynikające z moralności. Ich wypełnianie jest powinnością moralną, ich złamanie jest źródłem winy moralnej . Jest to jedno z podstawowych pojęć etyki. Normy moralne tworzą system odmienny od pozostałych systemów normatywnych: (prawa, obyczaju, etykiety).

w prawie prywatnym międzynarodowym norma wskazująca jakie prawo merytoryczne jest właściwe w danym wypadku.

zasada, według której zobowiązania pieniężne powinny być spłacane w pierwotnie określonej sumie, bez uwzględnienia wahań wartości pieniądza.

konstytucyjna zasada wymiaru sprawiedliwości, zgodnie z którą sędzia rozstrzygając sprawę podlega wyłącznie Konstytucji i ustawom, nie podlega żadnym naciskom i żadnym zależnościom z zewnątrz, szczególnie ze strony władzy wykonawczej. Niezawisłość jest niezależnością sędziego w orzekaniu, nie oznacza natomiast braku podporządkowania służbowego.