Słownik

akt normatywny mający moc ustawy, wydany nie przez parlament, ale przez organ władzy wykonawczej.

definicja zawarta w przepisie prawnym, która wiążąco ustala znaczenie określonego pojęcia (zwrotu) na użytek danego aktu normatywnego. Definicje legalne zazwyczaj umieszczone są na początku aktów prawnych, choć można je znaleźć także w ich dalszej części. W polskim systemie prawnym sposób używania definicji legalnych zawarty jest w zasadach techniki prawodawczej.

rodzaj umowy nazwanej prawa cywilnego, która ma na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy. W prawie polskim przepisy dotyczące darowizny są zawarte w księdze trzeciej (tytuł XXXIII) Kodeksu cywilnego. W przypadku darowizny między osobami fizycznymi stopień pokrewieństwa wpływa na wysokość opodatkowania darowizny. Umowa darowizny powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego.

techniki manipulacji wykorzystywane na stronach internetowych, w szczególności w sklepach internetowych – inaczej złośliwe interfejsy. Mają na celu wymuszanie na kliencie różnego rodzaju zachowania.

zachowanie sprawcy przestępstwa polegające na dobrowolnym zaniechaniu jego dokonywania lub zapobieżeniu zamierzonemu skutkowi przestępczemu już w trakcie realizowania przestępstwa, co według ustaw karnych w wielu wypadkach pozwala na złagodzenie mu kary lub wręcz na całkowite uniknięcie przez niego odpowiedzialności karnej.

zachowanie wypełniające ustawowe znamiona typu czynu zabronionego, czyli odpowiadające opisowi zachowania określonego w ustawie karnej. Czyn zabroniony jest obwarowany sankcją zastosowania kary kryminalnej, tym samym jest czynem bezprawnym karnie i stanowi element składający się na strukturę przestępstwa lub wykroczenia. Czyn zabroniony jest rodzajem czynu bezprawnego i stanowi zarazem jeden z czterech podstawowych komponentów przestępstwa lub wykroczenia. Pozostałymi są: bezprawność, wina i społeczna szkodliwość (w wypadku przestępstwa – większa, niż znikoma; w odniesieniu do wykroczenia nie ma takiego wymogu). Oznacza to, że każde przestępstwo lub wykroczenie jest jednocześnie czynem zabronionym, natomiast nie każdy czyn zabroniony stanowi przestępstwo lub wykroczenie (nie jest nim, gdy zabraknie któregokolwiek z pozostałych trzech elementów definicji przestępstwa lub wykroczenia).

Jest to czyn zabroniony przez ustawę jako przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo wykroczenie określone w art.: 51, 69, 74, 76, 85, 87,119, 122, 124, 133, 143 kodeksu wykroczeń (zakłócenie porządku publicznego, niszczenie i uszkodzenie znaków umieszczonych przez organ państwowy, uszkodzenie znaków lub urządzeń zapobiegających niebezpieczeństwu, rzucanie kamieniami do pojazdów będącymi w ruchu, samowolna zmiana znaków lub sygnałów drogowych, prowadzenie pojazdów przez osobę będący po użyciu alkoholu, kradzieże lub przywłaszczenie mienia, paserstwo, niszczenie lub uszkodzenie mienia, spekulacja biletami wstępu, utrudnienie korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku publicznego).

Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych to obok rejestru podatników VAT kolejny rejestr podatników, których przedmiotem obrotu są wyroby akcyzowe.

mały fragment tekstu, który serwis internetowy wysyła do przeglądarki i który przeglądarka wysyła z powrotem przy następnych wejściach na witrynę. Używane jest głównie do utrzymywania sesji np. poprzez wygenerowanie i odesłanie tymczasowego identyfikatora po logowaniu. Może być jednak wykorzystywane szerzej poprzez zapamiętanie dowolnych danych, które można zakodować jako ciąg znaków. Dzięki temu użytkownik nie musi wpisywać tych samych informacji za każdym razem, gdy powróci na tę stronę lub przejdzie z jednej strony na inną. 

opłata za przewóz towarów przez granicę celną. Jeśli sprowadzenie jakiego dobra jest obłożone cłem, to oprócz zapłaty dla dostawcy klient musi także uiścić cło na rzecz budżetu państwa, żeby móc z dobra w kraju korzystać. Cła mogą być nakładane od wartości towaru lub od jego ilości.

kontrola publicznego przekazywania informacji, ograniczająca wolność publicznego wyrażania myśli i przekonań. Polega na weryfikacji audycji radiowych, telewizyjnych, widowisk, Internetu itp. przez organy państwowe z punktu widzenia ich zgodności z prawem, polityką państwową, obronnością.

osoba posiadająca bogate doświadczenie zawodowe i uznana za eksperta w zakresie swojej działalności, powoływana w postępowaniu sądowym w celu przedstawiania fachowych opinii o okolicznościach mających znaczenie dla wyniku sprawy sądowej, a których wyjaśnienie wymaga specjalistycznej wiedzy. Osoba ta może występować w jednej z dwóch ról: konsultanta lub opiniodawcy.

Apatryda (gr. άπατρις „pozbawiony ojczyzny”), bezpaństwowiec (ang. stateless person) – osoba, której żadne państwo nie uznaje za swojego obywatela, czyli osoba nieposiadająca żadnego obywatelstwa. Konwencja o statusie bezpaństwowców z 1954 definiuje w art. 1 bezpaństwowca jako osobę, która nie jest uznawana za obywatela żadnego państwa w zakresie obowiązywania jego prawa. Bezpaństwowcem można być od urodzenia albo stać się nim w drodze utraty obywatelstwa jednego państwa i nieuzyskania innego obywatelstwa. Sytuacja prawna bezpaństwowca jest bardzo niekorzystna, gdyż wobec braku obywatelstwa nie korzysta on z ochrony i opieki państwa pobytu ani też żadnego innego państwa, nie posiada praw politycznych, może zostać wydalony z kraju, często jest traktowany jak cudzoziemiec

tymczasowe pozbawienie wolności. W prawie cywilnym areszt to jeden ze środków stosowanych w toku egzekucji, służący zmuszeniu dłużnika do zachowania zgodnego z nałożonym na niego obowiązkiem. Areszt stosuje wyłącznie sąd.

metoda rozwiązywania sporów prawnych bez udziału sądu powszechnego, w której kompetencje takiego sądu powierza się bezstronnemu specjaliście.

środek odwoławczy skierowany przeciwko nieprawomocnemu wyrokowi sądu pierwszej instancji, uruchamiającym wszechstronną kontrolę tego wyroku, zarówno pod kątem uchybień prawu, jak i uchybień w zakresie ustaleń faktycznych oraz wymiaru kary. Termin do jej wniesienia wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego do wniesienia apelacji od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem. Postepowanie sądowe w Polsce jest dwuinstancyjne. Od wyroków sądów rejonowych apelacje rozpoznają sądy okręgowe, a sądy apelacyjne od wyroków sądów okręgowych jako sadów pierwszej instancji.

analogia z ustawy, opiera się na stwierdzeniu podobieństwa między faktem unormowanym i nieunormowanym. Przez porównanie dochodzi do rozciągnięcia takich samych skutków prawnych związanych z faktem nieunormowanym (luką), jakie są wiązane przez prawo z faktem unormowanym.

z łac. alimentum „pokarm”, od alere „karmić, żywić” – regularne, obligatoryjne świadczenia na rzecz osób fizycznych, do których zobowiązywane są inne osoby fizyczne. Obowiązek alimentacyjny może wynikać z: - pokrewieństwa; - powinowactwa; - małżeństwa. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych (dzieci, wnuki) przed wstępnymi (rodzicami, dziadkami), a wstępnych przed rodzeństwem; a równocześnie krewnych bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Krewni z linii prostej (tj. rodzice, dziadkowie, dzieci) oraz rodzeństwo zobowiązani są do wzajemnej alimentacji, jeżeli osoba do tego uprawniona znajduje się w potrzebie. Zakres tego obowiązku kształtuje się różnie i obejmuje on środki niezbędne do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb życiowych (w przypadku dziecka także środków wychowania i wykształcenia). Przy ustalaniu zakresu alimentów należy brać pod uwagę zarówno potrzeby uprawnionego (np. dziecka), jak i możliwości zobowiązanego (np. ojca).

dokumenty zgromadzone w toku postępowania przed określonym organem, np. administracyjnego, przygotowawczego karnego, sądowego karnego, cywilnego itd. Akta sprawy opisane są sygnaturą lub znakiem sprawy, a w przypadku spraw karnych również kwalifikacją prawną. Akta sprawy stanowią też akta o pokrewnej przeważnie treści, połączone fizycznie w urzędzie/instytucji w osobny plik, poszyt itp. Dokumentami mogą być pisma, notatki, wypełnione formularze, plany, fotokopie lub rysunki.

Akt urodzenia – akt stanu cywilnego stwierdzający fakt narodzin dziecka. Dokument ten jest tworzony i przechowywany przez urząd stanu cywilnego na którego obszarze działania (właściwość miejscowa) stwierdzono urodzenie. Stanowi on wyłączny dowód tego zdarzenia możliwy do obalenia tylko przez procedurę sprostowania lub unieważnienia aktu. 

pozbawiony ważności, mocy prawnej, jest tym samym nieobowiązujący.

żądanie uprawnionego oskarżyciela (publicznego lub prywatnego) wnoszone na piśmie do sądu, domagające się rozpoznania sprawy o przestępstwo zarzucane oskarżonemu; Wg prawa polskiego akt oskarżenia wnoszony przez prokuratora powinien m.in. zawierać: dane dotyczące osoby oskarżonego, określenie zarzucanego czynu i jego kwalifikację prawną, wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy oraz (z pewnymi wyjątkami) uzasadnienie; do aktu oskarżenia dołącza się wszelkie materiały dowodowe zebrane w sprawie; akt oskarżenia wnoszony przez oskarżyciela prywatnego może zawierać tylko oznaczenie osoby oskarżonego i zarzucanego mu czynu oraz wskazanie dowodów. W postępowaniu przyspieszonym akt oskarżenia zastępują: złożenie na piśmie lub ustnie do protokołu, przez policję lub inny uprawniony organ, zawiadomienia o przestępstwie wraz z wnioskami dowodowymi, które musi być zatwierdzone przez prokuratora.

dokument urzędowy potwierdzający dokonanie określonej czynności prawnej, a zarazem jedna z jej szczególnych form. Akt notarialny zostaje sporządzony, jeżeli wymagają tego przepisy prawa lub wynika to z woli stron. Niedochowanie formy aktu notarialnego w sytuacji, gdy wymaga tego prawo albo gdy została zastrzeżona przez strony umowy, powoduje bezskuteczność czynności prawnej (np. sprzedaży nieruchomości) i jej nieważność (nieruchomość nie przejdzie na nabywcę) (zob. lex perfecta). Do sporządzania aktów notarialnych uprawniony jest notariusz oraz – pod warunkiem uzyskania od Ministra Sprawiedliwości pisemnego upoważnienia wydanego na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych – polski konsul. t nieważna (art. 73 § 2 i 76 kc).

tekst zawierający sformułowane w języku prawnym i zapisane w postaci przepisów normy prawne. Normy te mają najczęściej charakter generalny i abstrakcyjny. Niekiedy pod tym pojęciem rozumie się także wszelkie teksty formułujące normy postępowania. Wydają je podmioty, które mają kompetencje do działań prawotwórczych.

zawód zaufania publicznego, prawnik świadczący pomoc prawną, uprawniony do występowania przed organami ścigania, sądami i urzędami, udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych, tworzeniem umów, statutów a także innych dokumentów, mających charakter prawny.